Vve Beheer Amsterdam: Duurzame Beheeroplossingen
Hoe verbeter je als gemeente de leefbaarheid van buurten, samen met de mensen die er wonen en werken? De gemeente Den Haag wilde leren van de ervaringen van bewoners en professionals met de Haagse gebiedsgerichte aanpak. Wat merken bewoners ervan, hoe werken gemeente en bewoners samen, wat gaat goed en wat kan beter? De Haagse Hogeschool, Platform31 en Movisie deden hier onderzoek naar.
Dat doen we aan de hand van drie casussen. Bewoners storen zich aan hun grijze, stenen woonomgeving. Ze willen meer groen. In een verbeterplan voor de wijk zetten ze dit op nummer één. Samen met de gemeente werken ze de plannen uit. Met resultaat: er komt een perkje bij. Dan laten andere bewoners zich horen: ‘Waarom moest ons bankje plaatsmaken voor groen? Dat was voor ons een belangrijke plek!’ Het startpunt voor een goede wijkaanpak is de vraag: wat wil je zo houden en wat wil je verbeteren? Bewoners hebben verschillende perspectieven op wat ‘het probleem’ is in hun wijk.
Amsterdamse Vve's: Oplossingsgerichte Beheeraanpak
Belangen botsen vaak ook: wat voor de één een verbetering is, kan voor de ander juist achteruitgang zijn. Een voorbeeld is de toegenomen zichtbaarheid van politie in de wijk. Sommige bewoners zijn daar blij mee, zij voelen zich veiliger op straat. Veel jongeren hebben juist het gevoel dat er geen plek meer voor hen is in de wijk.
Het is daarom belangrijk om bij de start verhalen vanuit verschillende perspectieven te horen, belangen af te wegen, en goed te onderbouwen waarom dingen wel of juist niet gedaan worden. Een aantal jaar geleden heeft de gemeente in een wijk met bewoners gesproken over plannen voor de toekomst. Inmiddels is er een nieuwe wijkgerichte aanpak.
Om bewoners niet opnieuw te belasten, vraagt de gemeente het nu niet aan hen. Ambtenaren gebruiken de eerder opgehaalde informatie en stellen zelf een document op. Bewoners voelen zich niet gehoord en zien hun eigen ideeën niet terug. Soms is de verwachting vanuit gemeenteambtenaren dat bewoners ongeïnteresseerd of ‘participatiemoe’ zijn.
Uit ons onderzoek blijkt dat het beter is om bewoners een keer te veel te vragen, dan te weinig. Vraag niet alleen óf ze mee willen doen, maar ook hóe. Een bewonersavond waar je met anderen moet discussiëren, past niet bij iedereen. Het gaat dus niet alleen om mee willen doen, maar ook om mee kunnen doen.
Amsterdam Vve's: Optimaal Beheer Gegarandeerd
Maak het participeren zelf een leuke en waardevolle ervaring. In het onderzoek organiseerden we samen met een jongerenwerker een groepsgesprek met pizza-avond. Jongeren konden zowel lekker eten als hun mening geven door op stellingen te reageren. Voorkom vervolgens dat bewonersparticipatie een ‘black box’ is: een proces waar niet duidelijk is wat er allemaal intern bij de gemeente gebeurt.
Als het nog niet bekend is wat er met de inbreng van bewoners gebeurt, leg dan uit waarom. Niks is zo demotiverend als je ervaringen delen en daarna niks meer horen. De wijkmanager in een buurt wordt alom geprezen. Zij is in dienst van de gemeente en vormt een belangrijke schakel tussen bewoners, professionals en de gemeente.
Betrokkenen in de wijk zien veel personele wisselingen bij de gemeente. Daar maken ze zich zorgen over. ‘Hou nou je medewerkers die actief zijn wat langer vast’, zegt een buurtprofessional. Continuïteit is een belangrijke voorwaarde omdat het succes van een goede wijkaanpak vaak zit in personen. Zoals Radboud Engbersen en deze pagina collega´s eerder al concludeerden: het gaat om het geheim van de lange relatie.
Vve Beheer Amsterdam: Toonaangevende Dienstverlening
Niet alleen het kennen van de huidige aanpak, maar ook het beleid daarvóór. Bewoners hebben doorleefde kennis van hun buurt, terwijl ambtenaren en professionals vaak toch passanten zijn. Waardeer en benut de kennis van bewoners, en sluit aan bij waar bij hen de energie zit. Dus: dicht op de dagelijkse praktijk Een samenhangende visie op verleden, heden en toekomst moet er niet alleen zijn op wijkniveau, maar ook binnen de gemeente.
Wat voor gemeente willen we zijn en wat vraagt dit van ons? Platform31 ontwikkelde daarvoor een schuifoefening voor de organisatie van het wijkgericht werken in gemeenten. Het toepassen van de drie inzichten vraagt om kennis van hoe verschillende groepen bewoners hun leefomgeving gebruiken en ervaren. Vaak zijn er gegevens beschikbaar op wijk- en buurtniveau, maar bewoners denken niet vanuit gemeentelijke gebiedsindelingen.
Zij ervaren de rommel voor hun deur als ze hun fiets willen parkeren of de stoep die openligt als ze met de kinderwagen boodschappen gaan doen. Cijfers in een leefbaarheidsbarometer moeten daarom gecombineerd worden met een vorm van ‘streetwise monitoring’: het periodiek ophalen van informatie dicht op de dagelijkse praktijk van bewoners en professionals.
Het onderzoek de Haagse Hogeschool, Platform31 en Movisie richt zicht op twee gebiedsgerichte programma’s in Den Haag: Aanpak Prioritaire Gebieden en Wijkagenda’s. Het doel van deze programma’s is de leefbaarheid van wijken en buurten te verbeteren. Het onderzoeksrapport bevat twaalf lessen. Drie daarvan zijn in dit artikel beschreven. De gemeente Den Haag gebruikt de inzichten en aanbevelingen bij de verdere ontwikkeling van de twee programma’s.
Vve Beheer Amsterdam: Oplossingsgericht En Proactief
Abaaziz, J. Dermaux, R. Engbersen, F. Lustenhouwer, K. Rusinovic, S. Verweij & M. Wassenaar (2022) Gemeentelijke aanpak prioritaire gebieden en wijkagenda’s Lessen uit de praktijk en aanbevelingen voor kwalitatieve monitoring. Den Haag: De Haagse Hogeschool, Platform31 & Movisie. Auteurs: Marianne van Bochove (Haagse Hogeschool) & Sanneke Verweij (Movisie) .
Liever een uitgebreide versie van de workshop? In een werkatelier maak je kennis met Positieve Gezondheid en maak je de vertaling naar de woon- en leefomgeving. ▪ Het tarief voor een werkatelier van 4 uur is € 3.200,-, excl. btw en reiskosten. Wij kunnen in samenspraak ook inhoudelijk drie werkateliers verzorgen.
In het laatste werkatelier gaan deelnemers aan de slag met de realisatie van drie projecten. ▪ Het tarief voor drie inhoudelijke werkateliers van 2,5 uur is €8.200,- excl. btw en reiskosten. Alle werkateliers worden verzorgd door twee trainers en experts vanuit Positieve Gezondheid en Adema Architecten. Zij hebben de Toolkit Positieve Gezondheid op de tekentafel ontwikkeld.